Zoeken in deze blog

maandag 29 december 2014

Voetbalcompetitie gijzelaarskamp Haaren

In kamp Haaren bij Tilburg zaten vanaf 1941 tot januari 1943 zo'n 600 door de Duitsers gegijzelde bekende en prominente Nederlanders vast. Dit kamp bevond zich in het Groot-Seminarie, wat de Duitsers voor dit doel hadden gevorderd. Het leven was er normaal, voor zover dat in een gijzelaarskamp ging. Er werden allerlei activiteiten georganiseerd, waaronder de sportdag op 16 september 1942. Atlethiek in de breedste zin van het woord (inclusief "mastklimmen", touwtrekken en steltenlopen), en 's avonds om kwart voor zeven een voetbalfinale, waarbij de winnaars deze plak kregen aangeboden door de Nederlandse Voetbalbond. Er werd vaker gevoetbald op dit grasveld, wat vaak merkwaardige taferelen opleverde; teams van dominee's, politici, adelijken, burgemeesters en zo meer prominenten streden voor de overwinning. Enkel dit keer niet op het slagveld zoals aan het oostfront, maar op het voetbalveld.
Toch was de realiteit rond dit kamp niet zo vredig als het lijkt. Twee keer vonden er executies plaats, als represaille voor verzetsacties.

Durate et vosmet rebus servate secundis
Zet door en bereid uzelf voor op betere tijden

zaterdag 27 december 2014

Brief van een Nederlandse dwangarbeider

Brief van een Nederlandse dwangarbeider bij de "Walzwerke, Singen am Hohentwiel".
In de oorlogsjaren werden ruim 500 000 Nederlanders tewerkgesteld in de Duitse (vnl oorlogs-)industrie. Meer dan 30 000 dwangarbeiders kwamen om, vaak als gevolg door slechte omstandigheden en bombardementen.
Donkere dagen..


vrijdag 26 december 2014

Kerst Oflag VIII C

Kerstgedicht gemaakt door de officieren van de Colditz-groep. Dit waren de officieren en cadetten die in 1940 weigerden de "Verklaring op Eerewoord" te ondertekenen. Zij (69 militairen) werden daarop in krijgsgevangenschap afgevoerd. Via de kampen Oflag VI A te Soest en Oflag VIII C te Juliusburg kwamen zij uiteindelijk in het beruchte zwaarbewaakte kamp Oflag IV C te Colditz terecht. Later werden zij op transport gezet naar de officieren in Stanislau. Tegen die tijd waren al talloze ontsnappingspogingen ondernomen, van welke ook enkele geslaagde.

Het gedicht en de drie prenten zijn naar huis gestuurd door Kapitein Boogh, KGF 2937. Hij werkte op de KMA in Breda.



 

Een ander blog over Boogh kunt u vinden als u hier onder klikt op de tag "Boogh".

donderdag 25 december 2014

Kerstmis in Stalag IV A

Nederlandse manschappen en onderofficieren moesten zich in 1943 (onderdeel voor onderdeel van april tot augustus) melden in het Wehrmachtslager in Amersfoort, vanwege  krijgsgevangenschap. De Nederlanders kwamen terecht in verschillende kampen, waaronder ook Stalag IV A te Hohnstein.
Kerstmis 1944, Lieve allemaal! Voor jullie allemaal een Zalig Kerstfeest en daarbij spreek ik mijn harte wensch uit jullie dit komende Nieuwejaar weer allen gezond terug te zien. Door de toestemming van de Duitse autoriteiten van 't Stalag zijn wij dit jaar in gelegenheid geweest op Kerstdag een plechtige H. Mis te kunnen bijwonen. Het was heerlijk ofschoon primitief; stellen jullie je voor, een kamer van een barak, met een paar kribben, een paar tafels, een piano (in een ongeveer gelijke weelderige toestand), een altaar van een tafel, wat kistjes en plankjes met papier en dennentakjes. Het geheel stemmiggerangschikt. In de H. Mis die om ii uur begon waren ongeveer 9 soorten landslui vertegenwoordigd. Afwisselend werden er Kerstliederen gezongen; waarvan door de Holl. na de Consecratie ,, de Herdertjes lagen bij Nachten " en na afloop ,, Stille Nacht, Heilige Nacht ". Het was een mooie dag en er heerschte een echte kerststemming die alleen in een gevangenenkamp kan zijn! Ik hoop dat jullie een gelijke rustige Kerstnacht hebben meegemaakt, zonder al te groote zorgen. Met Hartelijke Groeten voor allen; een zoen v. Mam. van Wim

maandag 22 december 2014

Oflag II C

 
Offizierslager II C te Woldenberg was een barakkenkamp waar zo'n 5500 Poolse officieren gevangen zaten. Toen de bevrijding naderden moesten ze te voet evacueren. Na twee dagen werden ze bevrijd door de Russen.

zaterdag 20 december 2014

Kamp Tjideng

 Via een bevriend verzamelaar kon ik aan de volgende drie items uit het Jappenkamp Tjideng komen.
Eerder sprak ik een oud-gevangene (inmiddels helaas overleden door een ongeval), zie:
http://achterprikkeldraad.blogspot.nl/2014/06/geen-schutting.html

Handgemaakt zakje

Een portemonnee, ooit door iemand meegenomen als souvenir van een reis naar Egypte



Handgemaakt borduurwerkje
Prachtige details


zaterdag 13 december 2014

Stalag I A Stablack

Deze brief werd gestuurd naar een Franse krijgsgevangene in Stalag I A te Stablack (oost-Pruissen)

vrijdag 5 december 2014

Ontvangstbon Oflag III B Tiborlager

 
Een ontvangstbonnetje van een pakket gestuurd door een Nederlander naar een krijgsgevangene in Oflag III B. Waarschijnlijk hebben in dit kamp geen Nederlanders gezeten. Via het rode kruis kon men corresponderen en pakketten sturen naar willekeurige krijgsgevangenen in de verschillende krijgsgevangenen in Duitsland.

Het Oflag III B was een Duitse kazerne, en een deel hiervan werd tijdens de oorlog gebruikt als kamp voor officieren. Na de oorlog werd de kazerne gebruikt door de Russische bezettingsmacht.


Kampschoenen

Een paar klompen zoals deze vaak werden gedragen in concentratiekampen.
Waar dit paar gedragen is, is mij helaas onbekend.



woensdag 3 december 2014

Prent kamp Dora

 

Gister ontving ik onverwachts post uit Frankrijk. "Wat zou daar nou in zitten?" Dacht ik.
Pierre Fanin, die mij de tekening van Georges Croizat uit kamp Dora verkocht, had dit blog gelezen en schonk deze prent! Een welkome aanwinst waar ik erg blij mee ben!
 Dit soort materiaal werd na de oorlog verspreid om de verborgen gruwelijkheden van de kampen bekend te maken aan de wereld.



vrijdag 28 november 2014

Georges Croizat, Mittelbau Dora

Á Georges Croizat
en témoignage d'amitié
DORA 11.4.45

Georges Croizat was een Franse gevangene. Vanuit het Franse doorgangskamp Royallieu in Compiègne werd hij op 27 juni 1943 op transport gesteld naar Buchenwald, waar hij het gevangenennummer 14470 kreeg. Later ging hij op transport naar Peenemünde, een buitenkamp van Ravensbrück, waar de Duitsers gevangenen lieten werken aan de V2 raket, totdat de fabriek gebombardeerd werd door de geallieerden. Hierna ging Georges weer terug naar Buchenwald, en vervolgens ging hij naar Mittelbau Dora waar de gevangenen dit keer in ondergrondse grotten wederom aan de ontwikkeling van de V2 moesten werken. Dit werk vond plaats onder onmenselijke omstandigheden, wat vele gevangenen het leven kostte.

In Dora werd Georges tandarts in de Krankenrevier van het kamp. De revier was in de kampen vaak een plek waar de Duitsers zich liever niet vertoonden. Gevangenen die er konden werken ontkwamen daarmee vaak aan zwaar werk in een arbeitskommando.
Toen het front naderde gaf de ss doktor hem en andere medici in de revier de kans om mee te gaan met het zogenaamde "evacutatie-transport" of om te blijven. Georges koos ervoor te blijven, en werd op 11 april 1945 bevrijd door de Amerikanen.

woensdag 26 november 2014

Studenten achter prikkeldraad

Deze brief maakt deel uit van een set correspondentie tussen twee studenten. Voor de arbeitseinsatz moesten de studenten die geen loyaliteitsverklaring aan de Duitsers hadden ondertekend zich laten keuren in kamp Erika te Ommen. De meeste studenten tekenden niet, en werden na de keuring tewerkgesteld in Duitsland. Studenten die wel tekenden konden hun studie hervatten.

De ontvanger van deze brief (student Richard Gielen) werd medisch afgekeurd om te gaan werken. De verzender (student Anton van der Horst) werd echter goedgekeurd en tewerkgesteld bij de Reichswerke Hermann Göring te Watenstedt über Braunschweig, net als vele andere studenten.




Citaat uit de brief:
"Donderdag is er een van ons overleden in het ziekenhuis in Brunnswijk. Hij was de vorige week ziek uit het strafkamp gekomen. Het is Jan Ravelli, Delfs chemiens uit Middelburg."

zondag 23 november 2014

Brief Jappenkamp

Brief geschreven door A.A.J. van Aalst enkele weken na de bevrijding vanuit een Jappenkamp op Java. De gevangenen moesten nog in het kamp blijven, vanwege de woedende bevolking, die tijdens de bezetting opgestookt was door de Japanners. Een absurde gebeurtenis is dat de Japanners dit keer de Nederlanders weer bewaakten, niet tegen ontsnappingen, maar tegen de bevolking die geen Nederlanders meer tolereerden.

woensdag 12 november 2014

Festnahme

Een registratie van een arrestatie (Festnahme) afkomstig van de Sicherheitsdienst in Velp "Aussenstelle IV b 4".
Vanaf april 1944 gingen de Joodse arrestanten uit Gelderland en Overijssel niet meer naar de SD in Arnhem (Utrechtsestraat 85, waar nu Artez zit), maar naar Velp.
De handtekening is van SS-Obersturmführer Huhn, de (plv.) commandant van de Außenstelle Arnheim en vermoedelijk commandant van de SD in Velp. Hij speelde ook een grote rol in het bekende moordcommando "Silbertanne".

Helaas is het handschrift moeilijk te lezen. De geboorteplaats (Amsterdam) en woonplaats (Arnheim) zijn nog te lezen, maar de naam kan ik niet ontcijferen.

woensdag 5 november 2014

Brief gijzelaar van Doorninck

Envelope met brief, gestuurd vanuit het gijzelaarskamp St. Michielsgestel. Hier zaten enkele duizenden gijzelaars, waaronder verschillende groepen. De grootste groep bestond uit bekende/prominente Nederlanders. Zodra er oproer of verzet ontstond, zouden deze mensen borg moeten staan met hun leven.
 Voorbeelden van bekende gevangenen zijn Frits Philips, Max Kohnstamm, Jan de Quay en Simon Vestdijk. Vaak waren de gevangenen niet alleen prominent of bekend, maar ook "lastig, mogelijk lastig of gevaarlijk" in de ogen van de bezetter. Erg makkelijk dus voor hen, om ze "veilig achter prikkeldraad" te interneren.

Afzender: JW van Doorninck
civielgeïnterneerde
Blok 7, kamer 4
seminarie ,, Beekvliet "
p.a. sicherheitspolizei
's- Hertogenbosch



Johan Willem van Doorninck was landheer van het Puttense landgoed Groot Spriel. Het schijnt een temperamentvolle man geweest te zijn. Hij reed vaak rond met zijn witte merries waar hij erg trots op was. Na zijn dood werden de paarden geslacht, zoals hij had bepaald, omdat hij niet wilde dat iemand anders er nog gebruik van zou maken na hem.

Bron: www.de-veluwenaar.nl (Jac. Gazenbeek Stichting)
Op 26 oktober 1943 krijgt Van Doorninck te horen dat zijn huis per 1 november gevorderd word om door bombardementen dakloos geworden Duitse gezinnen te huisvesten. Om zijn huis hiervoor klaar te maken dient hij een verzoek in om tot die tijd uit het kamp gelaten te worden. Hij is niet getrouwd en zijn personeel, zo schrijft hij, behoord tot de boerenstand. Bovendien woont zijn personeel bij hem in.

Op 17 April 1944 kreeg hij toestemming om bezoek te ontvangen van de huishoudster (J. Talen), om de boekhouding te bespreken. Die datum was ze echter ziek, en daarom vraagt hij nog een keer een bezoek aan. Of dit ook gelukt is, is mij helaas onbekend.





De behandeling van deze gijzelaars was over het algemeen goed, het was namelijk belangrijk dat deze groep die representatief was, goed bleef communiceren met de bevolking. Anders zou men hen immers vergeten dat zij daar zaten, en de Duitser was niet bang daadwerkelijk te executeren (dit is dan ook gebeurd helaas).


zaterdag 1 november 2014

Laarzen Majoor Harts

Majoor J.J. Harts was bataljonscommandant bij Staf I-14 R.I. 
In mei 1942 werd hij samen met de andere in 1940 diende officieren als krijgsgevangene afgevoerd naar achtereenvolgens Oflag XIII-B Neurenberg-Langwasser- Stalag 371 Stanislau- Oflag 67 Neubrandenburg en vandaar uit samen met enkele honderden officieren van Ilag VII Tittmoning.
Zijn gevangenennummer was KGF-31442.
De laarzen van Mjr Harts

Geef acht!
Het merk: Eskimo
 Enkele documenten van Majoor Harts.

Een toegangskaartje van een Amelands hotel.

Oproepen tot terugvoering in krijgsgevangenschap van de rest van het regiment.

zondag 26 oktober 2014

Clandestien briefje Jappenkamp

Clandestien briefje uit een jappenkamp, geschreven op de wikkel van een pakje sigaretten.
"Barak 2 sectie 7
Mevr Elliott

Zeemeyer geeft aan Parera
1 groot blik corned"


maandag 20 oktober 2014

Handgemaakte doos, souvenir dwangarbeider

 
Dit doosje is als souvenir meegenomen door waarschijnlijk een dwangarbeider die ergens in het Zwarte Woud in Baden Baden tewerkgesteld was. Op de voorkant is een tekening te zien van een huis in de bergen. Over de tekening is een iets donkere laklaag aangebracht.

Het is niet erg duidelijk, maar er staat "Handgemahlt" in gestempeld; handgemaakt.


Tekst: Januarie 1944, Souvenir Papa, Zwarte Woud, Baden Baden