Zoeken in deze blog

vrijdag 27 juni 2014

Herkenningsplaatjes Stalag VIII B

Deze twee herkenningsplaatjes zijn eveneens afkomstig uit Stalag VIII B bij Lambinowice (onder de Duitse bezetting heette het Lamsdorf).
Het standaardmodel herkenningsplaatje voor geallieerde krijgsgevangenen in Duitse handen
7138 was het gevangenennummer
Hieronder een erg speciaal en zeldzaam herkenningsplaatje, die gevangenen erbij kregen, wanneer ze in het lazaret (de ziekenboeg) kwamen te liggen. Stalag VIII B had een enorm lazaret bestaande uit 11 stenen gebouwen, waarvan zes patiëntenruimtes waren en de rest bestond uit operatiekamers, een mortuarium, onderzoekruimtes, keukens en faciliteiten voor het verzorgende personeel.
De commandant van het lazaret was een Duitse Oberstarzt, maar voor de rest bestond het personeel volledig uit gevangenen, die overigens vanuit professie hun functie vervulden.


Lazar.
VIII B
87

zondag 22 juni 2014

Stalag VIII B Lamsdorf

 Een set van een Engelse POW, waarschijnlijk gevangengenomen bij Dunkirk, vroeg in de oorlog.
De set bestaat uit een aantal brieven, een lijstje met de inhoud van een rode kruis pakket, een portretfoto en een begravenisfoto, een na-oorlogse kaart met een aantal krijgsgevangenenkampen erop aangegeven, en een vestje.
De begravenisfoto is afkomstig uit Stalag VIII B te Lamsdorf. Waarschijnlijk een zieke of een gevangene die omgekomen is bij een bombardement of ongeval. Het portret komt uit Stalag XX A te Thorn.


maandag 16 juni 2014

Geen schutting

Toen ik deze lepel, afkomstig uit het Jappenkamp Tjideng kocht, had ik nooit gedacht dat ik enige maanden later de eer had met een oud-gevangene van het Tjideng-kamp aan tafel te zitten.



Ik googelde wat, en tot mijn verbazing vond ik drie afbeeldingen van bijna identieke lepels, waarvan een in de banner van een website. Het betrof de site van een reünie van oud-gevangenen van het Tjideng-kamp. Ik heb meteen contact opgenomen, en ik kwam terecht bij een oud-Tjidengster die ik mag aanduiden met Ko.
Via het kramat-kamp te Batavia kwamen hij, zijn jongere en zijn oudere broer en zijn moeder terecht in het Tjideng-kamp.

Ko weet zich nog erg veel te herinneren. Dit heeft volgens hem te maken met de heftigheid van de gebeurtenissen. Als kind maken zulke verschrikkingen nog extra veel indruk. Verder hebben ze er als gezin altijd over kunnen praten. Bij hen was geen sprake van een taboe, dit heeft hen erg veel geholpen met de verwerking, hoewel zoiets eigenlijk nooit helemaal verwerkt kan worden.
Het is indrukwekkend als je ziet hoe goed hij alles zich weet te herinneren. Tot in de kleinste details en in geuren en kleuren weet hij nog hoe het was.

Hij vertelde vrijuit over zijn ervaringen in het kamp, waarbij hij niet aarzelde om ook over de heftige aspecten te vertellen. Over de maanzieke kampcommandant Sonei bijvoorbeeld. Wanneer het volle maan was, liet hij alle gevangenen de hele nacht op appèl staan. En daar bleef het niet bij. Ko was getuige van een afranseling, die hij zag vanuit een boom waar hij stiekem in geklommen was, terwijl dit streng verboden was. Toen hij eenmaal bovenin zat kwamen er Jappen aan, en de kampcommandant begon met een zeskantige stok op een vrouw tekeer te gaan. Zo hard dat de stok brak. Ko zat met knikkende knieën bovenin die boom. Toen hij dit meemaakte was hij ongeveer 8 jaar oud. Dit zijn nog slechts twee voorbeelden, van de gruwelijke dingen die in het kamp plaatsvonden, door Sonei.

Ik liet hem deze twee items zien, die ik ooit van een bevriend verzamelaar kreeg. Het materiaal is Tikar Pandan. Dit materiaal werd ook gebruikt voor de lijkenzakken. Erg bizar dat hier dus ook zo'n vrolijk kunstwerkje van gemaakt is.

Knutselwerk uit Tjideng, Tikar Pandan
Een buideltje uit Tjideng, waarschijnlijk uit de tijd dat geld nog was toegestaan
Steeds meer dingen werden verboden in het kamp. In het begin had men nog fietsen en smalfilms en nog veel meer. Ko's moeder heeft in die tijd ook smalfilms verstopt.

Erg bijzonder was de hereniging met zijn vader, die in een mannenkamp zat.
Ko ging met zijn broertje en moeder weer naar huis, maar toen ze aankwamen, zag hij een vreemde kale man in de deuropening staan. Toen hij aan zijn moeder zei dat er een vreemde man stond, antwoordde zij: "Dat is je vader.."

Een ernstig trauma heeft Ko gelukkig niet aan het kamp overgehouden, maar er is toch iets wat hij nu absoluut niet wil; een heg, een schutting, of enige andere vorm van omheining om zijn huis. En dat ze daar erg zuinig met voedsel omgaan, en niks weggooien.. Dat zou eigenlijk normaal moeten zijn in deze wereld.

Ik wil Ko en zijn vrouw hartelijk bedanken voor hun gastvrijheid en hun openheid. Het is niet vanzelfsprekend dat men zo open over een dergelijk onderwerp praat.

donderdag 5 juni 2014

De Pfarrer van Stanislau


Deze Bijbel uit Stalag 371-Stanislau was afkomstig van de Nederlands-hervormde vlootpredikant Ds. J.H. Vaandrager. Samen met de Aalmoezenier van der Maden waren zij verantwoordelijk voor de geestelijke verzorging van de officieren. Beide zijn op 2 juli 1942 op vrijwillige basis in krijgsgevangenschap opgenomen, zodat ze dit konden doen. Toen zij in eind 1942 de mogelijkheid kregen om terug te keren, hebben ze dit niet gedaan. Tot de bevrijding zijn ze bij de officieren gebleven.
Beide officieren meldden zich om half acht in de ochtend bij het Ortskommandantur van den Haag, in uniform met rode kruisband. Samen met nog een aantal andere officieren gaan ze op transport naar Oflag XIII-B z.b.V. te Nürnberg-Langwasser. Na enkele maanden gingen ze door naar Stanislau, waar ze begin 1943 ieder hun eigen kamer krijgen (tot die tijd verbleven ze samen op een kamer in het lazaret, zoals de Conventie van Geneve voorschrijft) In Stanislau mogen ze zich gewoon onder de rest van de gevangenen mengen. In Langwasser was hun vrijheid daarin erg beperkt.

In Stanislau worden er twee diensten gehouden. De Rooms-Katholieke dienst door Van der Maden, in de eetzaal. En de Protestantse dienst, door Vaandrager, buiten bij het Lazaret. Hoe dit bij slechtere weersomstandigheden ging, is mij helaas onbekend.



KGF 32043

Kerkeraad te Stanislau:
Staand v.l.n.r. van Tuyll van Serooskerken, Siersema, Franken, de Graaff
Zittend v.l.n.r. van Metting Rijn, Vaandrager, van der Schee






zondag 1 juni 2014

Ansicht Stanislau

Deze ansichtkaart werd verstuurd naar de kapitein A.F. Steffen, KGF 31693 te Stalag 371 Stanislau.
Het feit dat het een ansicht betreft is erg leuk, aangezien je meestal het standaard voordrukbriefje ziet, dat in alle Duitse krijgsgevangenenkampen gebruikt werd.

Van kapitein Steffen is overigens bekend dat hij in november 1944 een brief naar huis schreef, waar in hij uitgebreid verteld over de bloementuin (de Oranjehof) van Oflag 67 Neubrandenburg, en hoe de verschillende bloemsoorten hier in bloei staan. Hij noemt er wel 50! Het moet haast wel geheimtaal zijn, want zoiets kan eenvoudigweg niet in november, zeker niet de soorten die hij noemde. De brief is door verschillende personen/instanties bekeken, maar nog niemand weet wat de code nou eigenlijk inhoudt.
Gestempeld met Winterhulp Nederland. Ik denk niet dat de kapitein daar op dat, of enig ander moment behoefte aan had.