Zoeken in deze blog

zondag 8 maart 2020

Jan Reurich, teruggefloten van de dood

Jan Reurich (1924) uit Sliedrecht was als schipper werkzaam bij de Wieringermeer. Op 7 maart 1944 werd hij opgepakt vanwege verschillende verzetsactiviteiten en naar kamp Amersfoort gebracht.
Vanaf kamp Amersfoort is Jan Reurich op 18 april 1944 in een trein met 499 gevangenen op transport gegaan naar Duitsland, waar ze als dwangarbeider zouden werken aan een vliegveld bij de stad Rheine. 

Brief van het gewestelijk arbeidsbureau met aankondiging van het transport naar Duitsland, linksboven Jan's gevangenennummer 8105.


Antwoordschrijven van het gewestelijk arbeidsbureau n.a.v. een ongeruste brief van Jan's moeder. Na anderhalve maand heeft zij nog steeds geen post ontvangen.

In Rheine waren ze echter niet voorbereid op de komst van het transport, waarop de gevangenen werden doorgestuurd naar KZ Buchenwald. Hij weegt bij aankomst 57kg, niet veel met zijn lengte van 1,83 cm. In Buchenwald wordt de groep ruim een maand in de overvolle quarantaine barakken geplaatst, waarna ze naar het gewone kamp gingen.

Vanuit zijn werk werd tevergeefs geprobeerd Jan vrij te krijgen, op dat moment zit Jan al in Buchenwald.

Hierna kwam Jan in het Kommando Langenstein-Zwieberge terecht. 7000 gevangenen werkten hier aan een 13 kilometer lange tunnel, waar een geheime vliegtuigproductie van Junkers en de Hermann Göring Werke zou moeten plaatsvinden. Dit alles onder de meest ellendige omstandigheden, en ook in dit kamp gold "Vernichtung durch Arbeit", vernietiging van de gevangenen door ze te laten werken tot ze zouden sterven van uitputting. Het systeem vóór de mens. Een mensenleven wat niet paste in het nationaal-socialisme was niks waard. Het kon het beste nog werken aan het rijk, tot het wegkwijnde en uitdoofde. Dat was "Vernichtung durch Arbeit".
Dat Jan het hier niet lang uit kon houden is duidelijk. Begin augustus lijdt hij aan hongeroedeem en een maand later wordt hij weer opgenomen in de Krankenrevier met hongeroedeem en phlegmone (ontsteking) aan zijn rechteronderbeen.

Briefjes voor Jan om zich te melden voor de arbeid in de Steinbruch. Op het onderste briefje is hij vrijgesteld omdat hij in de Krankenbau ligt. 47579 is zijn gevangenennummer.

Op 2 november 1944 gebeurd er iets bijzonders. Jan wordt vrijgelaten en is niet langer concentratiekamp-gevangene. In het kader van "Aktion Rückfluter" laten de Duitsers de Nederlanders die vanwege de Arbeitseinsatz in april 1944 in Buchenwald terecht waren gekomen vrij. Het bleek echter schijn, de gevangenen moesten hetzelfde werk blijven doen, maar nu "gewoon als dwangarbeider". Hij bleef dus werkzaam in de tunnel. Zijn kleren en eigendommen die bij aankomst in Buchenwald werden afgegeven waren "Durch Feindeinwirkung vernichtet".
Of Jan de rest van de oorlog bij het kommando Langenstein is gebleven is nog onduidelijk.

Na de oorlog werd Jan zoals vele DP's, zogenaamde Displaced Persons gerepatrieerd. Hij heeft nog twee weken lang in zo'n kamp voor DP's vastgezeten vanwege zijn Duitse achternaam, waardoor men hem ervan verdacht collaborateur te zijn, wat natuurlijk enorm frustrerend was. Op 31 mei 1945 kwam hij in het St. Ignatiuscollege in Valkenburg aan, na een week was hij genoeg aangesterkt om verder te mogen.

Jan's registratiekaart t.b.v. de repatriëring.