Achter prikkeldraad: Cadet-sergeant Snijdewint

Een aantal maanden terug kwam ik door de aankoop van een boek uit krijgsgevangenenkamp Stanislau in contact met de zoon van oudgevangene Cadet-sergeant Fred Snijdewint.

Een afspraak werd gemaakt en ik had de eer oud KGF 31012 te bezoeken in het verzorgingshuis waar hij woont. Samen met zijn zoon spraken we enkele uren over zijn tijd als gevangene.

In 1922 werd HFJ Snijdewint geboren. Zijn vader was leraar aan de KMA en werd later officier bij het KNIL.

Nadat hij in NOI zijn HBS had afgerond deed hij toelatingsexamen voor de KMA in Breda, en hij verkreeg de enige Genie-plaats van zijn lichting. 9 september 1939 begin hij zijn periode als cadet aan de KMA. Dat duurde niet lang, want na de capitulatie kregen alle cadetten eervol ontslag (niet op verzoek).

Van september 1940 tot mei 1942 volgde hij de studie voor civiel ingenieur aan de Technische Hogeschool te Delft, omdat die het beste aansloot op zijn genie-opleiding aan de KMA. In die periode leerde hij Anke Vos, zijn toekomstige vrouw, kennen, die het nichtje was van Mevrouw van Schaik, bij wie hij een kamer had gehuurd op de hoek van de Koornmarkt en de Breestraat. Begin 1941 kwam hij vaak op de Oude Delft om er een gezellige avond te hebben. Ook wandelden en fietsten hij en Anke veel in en in de omgeving van Delft. In december van dat jaar ging hij voor het eerst met de familie Vos mee naar de Kerstnachtmis en in de loop van het jaar 1942 volgde hij bij de toenmalige studenten-pastoor, die in huis woonde bij de familie van Moorsel, goede kennissen van de familie Vos, lessen over het RK-geloof. Hoewel hij vroeger in Indië nooit naar een kerk ging, was hij wel christelijk opgevoed en hij begreep dat om met Anke te trouwen het makkelijker was als hij zich zou aansluiten bij de RKK.

15 mei 1942 meldde Fred Snijdewint zich op de Kloosterkazerne Breda en werd teruggevoerd in krijgsgevangenschap. De officieren en cadetten hadden zich al vaker moeten melden, maar dit keer bleek het een list; ze werden niet meer vrijgelaten! Fred moet al een vaag vermoeden hebben gehad van de Duitse list, want op zijn kamer op de oude Delft had hij zijn uniformkleren al in een koffer klaargezet. Vanuit Langwasser moesten ze een voordrukkaart naar huis sturen met een verzoek om het uniform op te sturen, ze waren immers nog in burgerkleding.

Via Neurenberg Langswasser kwam hij in kamp Stanislau terecht. Hier werd hij op 25 april 1943 gedoopt door leger-aalmoezenier W.A.J. van der Maden, die vrijwillig ter geestelijke ondersteuning voor de gevangenen naar het kamp kwam. Zijn doopgetuige was luitenant Quadekker, verre familie van Anke Vos. Na zijn doop werd Fred ook misdienaar bij van der Maden. Aan het begin van de diensten stond hij bij de ingang met een rozenkrans om te tellen hoeveel gevangenen er ter communie zouden gaan, zodat van der Maden wist hoeveel hij moest consecreren.

Luitenant Quadekker haalde Fred vaak op uit het gescheide cadettenkamp (ook wel Puppenlager of eenvoudigweg het kleine kamp genoemd).

In januari gingen de Nederlanders op transport naar Oflag 67, een barakkenkamp in Neubrandenburg. Hier werd Snijdewint bevrijd door de Russen, die hen uiteindelijk naar de demarcatielijn brachten. Snijdewint weet zich nog te herinneren dat veel van de Russen beslag legden op de horloges van de Nederlanders. Toen ze de Russen om eten vroegen, wezen ze richting het dorp; "ga maar halen". Vanaf de demarcatielijn werden ze door de Engelsen naar Oldenzaal gebracht. Op 3 juni kwamen ze aan in Soest waar ze werden geregistreerd. Vanaf daar waren verschillende trucks beschikbaar voor de thuisreis. Met enkele jaargenoten uit Delft werden ze door een Franstalige Canadees naar Delft gebracht, waar hij middernacht aanbelde; eindelijk thuis!

De doopherinnering die Snijdewint in Stanislau van Van der Maden kreeg.

Later vond de zoon van Fred Snijdewint dit bijzondere boek nog, afkomstig uit de kampbibliotheek van Stanislau. Dit boek is gestuurd door het YMCA naar de krijgsgevangenen. Het andere boek is waarschijnlijk door zijn vader gezonden, die heeft tijdens de gevangenschap van zijn zoon meerdere boeken gezonden. Een prachtige schenking, waarvoor dank!