Deze brief kocht ik afgelopen jaar, maar met een hoop vraagtekens. In geen enkel Nederlands oorlogsarchief kon ik deze man terugvinden. En hoe kwam deze Jakob verzeild in Stalag 344 Lamsdorf, één van de grootste krijgsgevangenenkampen voor hoofdzakelijk commonwealth POWs?
Jakob Spaan werd op 13 november 1905 geboren in Amsterdam. Op
12 mei 1940 (twee dagen na de Duitse inval in Nederland) meldde hij zich om
dienst te doen in het Zuid-Afrikaanse leger. De Amsterdamse elektricien was
voor die tijd naar Johannesburg geëmigreerd. Hij werd ingedeeld als Gunner bij
het 2nd Field Regiment van de South-African Artillery. Deze eenheid viel onder
het Britse 8th Army o.c.v. generaal Neil Ritchie. Op 21 juni 1942
werd Jakob door het Duitse Afrikakorps van generaal Erwin Rommel krijgsgevangen
genomen bij Tobroek.
De daaropvolgende drie jaar verbleef Jakob in maar liefst zeven
krijgsgevangenenkampen! Na een halfjaar in Benghazi ging hij naar PG 75 Bari,
een kamp in Italië. Hoewel hij bij zijn gevangenname niet gewond was, werd hij
overgeplaatst naar PG 204 in Altamura, een ziekenhuiskamp in een school. In
krijgsgevangenschap had hij een middenoorontsteking opgelopen (otitis media).
Vanaf daar naar PG65 Altamura-Gravina, een erg slecht kamp met veel zieken, te
weinig te eten en zeer slechte hygiëne. Vanaf daar ging het weer terug naar
PG75 Bari en na een maand ging het weer door naar PG52 Chiavari. Hier kwam een
einde aan de hel van de Italiaanse kampen, want op 12 september 1943 ging hij
op transport naar Stalag VIII B/344 Lamsdorf, waar hij twaalf dagen later aankwam.
Hier werkte hij een maand in een Duitse mijn in Heverstein, maar dit werk
stopte om onbekende redenen, mogelijk vanwege de koude. In maart 1945 ging hij
op transport en kwam terecht in een Arbeitskommando van Stalag VII A Moosburg. Hij
moest puinruimen na de bombardement op de Duitse stad Augsburg. Hier werd hij
uiteindelijk bevrijd door de Amerikanen.
Bijgevoegd een filmpje met prachtige beelden van de stad kort na de bevrijding. Een wie weet zien we Jakob wel lopen…
