Zoeken in deze blog

zaterdag 18 april 2020

Foto Luteyn, Knoop en Portier

Pagina 9 uit het album van cadet-sergeant Snijdewint, KMA 1939-1940.
Het senaat dat bestond uit:
-Tonny Luteyn
-Johannes Henri "Hans" Knoop
-B.F. Portier

In 1940 moesten ook de cadetten de erewoordverklaring ondertekenen waarin stond dat zij niets tegen het Duitse rijk zouden ondernemen zolang Nederland met hen in staat van oorlog was.
Knoop gaf als voorzitter van de commissie advies wel te tekenen, en dat werd dan ook massaal gedaan. In zijn mening was een erewoord aan de Duitsers niets waard, gezien zij zelf continu hun erewoord braken. Hij en Portier tekenden dan ook. Luteyn daarin tegen weigerde. Dat betekende voor hem en een groep van 68 andere officieren (waaronder overigens één stoker) het begin van hun krijgsgevangenschap. Zij kwamen in kamp Colditz terecht (later zou deze groep bij de andere officieren in Stanislau komen).

Op 5 januari 1942 ontsnapte Luteyn samen met de Britse luitenant Airey Neave. De Engelsen hadden een manier gevonden om in de wachtkamer te komen. Gezien Luteyn Duits sprak werd hij gekozen om ook te ontsnappen. Op de bewuste avond gingen zij verkleed als Leutnants de wachtkamer in, waar de bewakers netjes voor hen opstonden om te groeten. Rustig wandelden ze naar het park, waar ze over de muur heen klommen, hun Duitse uniformen begroeven en netjes in hun burgerkleding hun reis vervolgden naar Leisnig, waar ze de trein naar Leipzig namen. Hun route was precies uitgekiend. Hans Larive, een marine officier de eerder ontsnapte maar bij de grens naar Zwitserland was gepakt, had destijds van een iets te praatgrage abwehr-offizier te horen gekregen hoe het hem wel had kunnen lukken. Deze informatie is later bij meerdere ontsnappingspogingen gebruikt.
In Leipzig moesten Luteyn en Neave 12 uur wachten. Een mooie gelegenheid om een bezoek aan de bioscoop te brengen!
Toen ze in Ulm opnieuw een treinkaartje moesten kopen, vond de dame achter de toonbank het verdacht. Ze werden opgepakt door de lokale politie, maar ontsnapten weer en haalden nu lopend en met de trein de laatste kilometers tot aan de Zwitserse grens. Het laatste stuk over de grens was gevaarlijk; een open terrein waar de politie hen zou kunnen zien. Ze schudden elkaar de hand en renden het hele stuk tot aan het Zwitserse dorp Ramsen. Voor de ontsnapping kreeg hij het Bronzen Kruis. Via Suriname ging hij naar Australië waar hij zich bij het KNIL aansloot.
Airey Neave ging voor MI9 werken. Na de oorlog werd hij parlementslid. In 1979 werd hij vermoord tijdens een aanslag door de IRA.

Hans Knoop liet tijdens de oorlog ook zien dat hij geen waarde hechtte aan de ondertekende verklaring. Hij sloot zich aan bij de verzetsgroep “Legioen Oud Frontstrijders” in Amsterdam. Na een mislukte poging om een verrader te liquideren moesten hij, mede-gezochte Gijs de Jong en nog twee andere verzetsleden het schip ruimen en probeerden zij Zwitserland te bereiken. Zijn drie metgezellen werden in Frankrijk gepakt, maar Knoop kon ontkomen. Twee van hen lukte het alsnog Engeland te bereiken. Kist werd later gefusilleerd. In Toulouse kwam Knoop in contact met een andere Nederlander; G.A. van Dam met wie hij Spanje bereikte. In Madrid scheidden hun wegen, maar beiden ontkwamen naar Engeland. Vanaf daar ging Knoop naar Amerika om tot vlieger opgeleid te worden. Bij het 120 squadron RAAF vloog hij vanuit Australië als KNIL-vlieger missies tegen Japan. Na de capitulatie kwam hij bij het 121 squadron terecht dat in de onafhankelijkheidsoorlog deelnam. Hij werd commandant van dit squadron. Later werd hij commandant van de vliegbasis Leeuwarden en uiteindelijk sloot hij zijn carrière af als Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten. Hij bereikte de rang van luitenant-generaal.
Portier werd in mei 1942 opgeroepen voor een verplichte controle. Hij meldde zich in Breda, maar de controle bleek een list en hij werd teruggevoerd in krijgsgevangenschap. De groep van ruim 2000 officieren, cadetten en adelborsten verbleef tot de bevrijding in de kampen Oflag XIII B Neurenberg-Langwasser, Stalag 371 Stanislau en Oflag 67 Neubrandenburg. Na de oorlog bereikte hij de rang kapitein bij de genie.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten