Zangbundel krijgsgevangene Mühlberg

Recentelijk mocht ik van Dhr. Jack Rijnders een Franse zangbundel uit kamp Mühlberg ontvangen, waar zijn vader als krijgsgevangene zat. Over de krijgsgevangenschap van zijn vader wist hij vrijwel niets.

Jacobus Gerardus Jozefus Rijnders werd op 18 maart 1918 geboren te Noordwijk. Hij was kleermaker van beroep en ingelijfd als dienstplichtige bij het 4e Regiment Infanterie, dat in de meidagen van 1940 o.a. bij vliegveld Valkenburg actie zag. In zijn vrije tijd maakte hij veel muziek en trad hij ook op met een orkestje. Uiteindelijk zou hij zijn beroep als kleermaker opgeven en zich volledig op zijn carrière in de muziek richten. Na de oorlog is hij zelfs nog violist geweest in het orkest van Tata Mirando!

In 1943 besloten de Duitsers alle manschappen en onderofficieren ook terug te voeren in krijgsgevangenschap. Als muzikant kon Rijnders geen Ausweis krijgen en dus werd hij op 14 juni 1943 teruggevoerd in krijgsgevangenschap. In kamp Mühlberg kreeg Rijnders een neurose. De Duitsers besloten na een halfjaar om hem vrij te laten. Hierop ontving Rijnders verpleging in het militair hospitaal in Den Haag. Zijn vrouw vond dat hij als een ander persoon terug was gekomen. Dit en het feit dat Rijnders altijd weg was met het orkest hebben eraan bijgedragen dat het huwelijk geen stand hield. Voor Jack blijft het altijd een pijnlijk punt dat zijn vader er amper was in zijn leven, bijvoorbeeld wanneer hij als jongetje een voetbalwedstrijd speelde en z’n teamgenootjes wel vaders langs de zijlijn hadden staan.

Omtrent het boekje ging nog het gerucht dat Rijnders het van een knappe Francaise in het kamp gekregen zou hebben, maar dit is eigenlijk onmogelijk, gezien de gevangenen absoluut geen contact mochten hebben met vrouwen en er ook geen vrouwelijke gevangenen in het kamp waren, m.u.v. een aparte barak voor Russinnen en later nog Poolse vrouwen uit de Warschau opstand. Voorin het boekje staat geschreven “Souvenir de Noël. A mon cher ami Rijnders. 25/12/43” (Souvenir van Kerstmis. Voor mijn goede vriend Rijnders.) Gevolgd door een naam van waarschijnlijk een Franse krijgsgevangene.

Chronologie Rijnders’ krijgsgevangenschap:

14 juni 1943 melding te Amersfoort

19 juni 1943 op transport naar Stalag XI A Altengrabow, waar ze de volgende dag aankwamen

4 juli 1943 naar Stalag IV B Mühlberg

9 augustus 1943 Kgf lazarett (krankenrevier)

10 november 1943 heimkehrlager IV B (dit betrof waarschijnlijk een afgescheiden gedeelte binnen het hoofdkamp)

16 maart 1944 entlassen naar Amersfoort

18 maart 1944 aankomst en vrijlating

Verpleegd in mil. hosp. te Den Haag